Author: Tim

Toch gemakkelijk, hè, een laptop. Zo’n computer die je overal mee naartoe kunt nemen zonder dat je je zorgen hoeft te maken over kabels. Maar hoe komt het toch dat die batterij op sommige dagen zo snel leeg geraakt? Kan ik zelf iets doen om langer met een opgeladen batterij toe te komen, zodat ik er zeker van ben dat ik die presentatie bij de klant nog kan afwerken? 

Eerst even wat achtergrondinformatie: waaraan verbruikt een laptop energie?

• Het beeldscherm: Je scherm doen oplichten, dat vraagt energie.
  Hoe helderder of lichter je scherm, hoe meer licht er nodig is, hoe harder de lamp moet branden, dus hoe meer energie er nodig is. Daaruit volgt ook dat hoe meer witruimte een scherm heeft, hoe meer energie er verbruikt wordt. Een donkere achtergrond of donkere thema’s gebruiken, bespaart je al snel 10 tot 15% aan energie.
  Ook de resolutie van je beeldscherm speelt een rol. Hoe hoger de resolutie, hoe meer puntjes er zijn op je scherm, dus hoe meer rekenwerk je computer moet doen om elk van die puntjes de juiste kleur te geven.
• De processor van de computer voert alle rekenwerk uit. Hoe harder die moet werken, hoe groter het energieverbruik. Je processor houdt alle applicaties op je computer draaiende. Niet alleen de programma’s waarmee je op dat ogenblik werkt, maar ook alle programma’s die nog open staan en die op de achtergrond synchroniseren of andere taken uitvoeren, zoals het ophalen van je mail of updates downloaden en installeren.

Nu je dit weet, zijn onderstaande tips een pak vanzelfsprekender:

• Energie-instellingen: Stel je settings in volgens je werkelijk gebruik van de computer.
  Uitvallen beeldscherm: Stel in na hoeveel tijd je beeldscherm moet uitvallen, wanneer je de computer niet gebruikt.
  

• Sluiten laptop: Je kunt ook instellen wat er moet gebeuren wanneer je je laptop dicht klapt. Kies je voor afsluiten, dan verbruikt je laptop quasi geen energie meer, maar dan vraagt het opstarten iets meer tijd omdat alle gegevens teruggehaald moeten worden. Bij slaapstand verbruikt je laptop nog wel energie, omdat alle gegevens beschikbaar blijven om een snelle heropstart mogelijk te maken. Een tussenkeuze is hybernate (winterslaap). Je laptop gebruikt dan minder energie dan in de slaapstand, maar het opstarten gebeurt iets minder snel. Kies voor de setting die het best voor jou werkt.
  Batterij-instellingen: Bij de instellingen van je batterij kan je kiezen tussen best battery life (langere gebruiksduur) en best performance (betere prestaties). Als je batterij lang moet meegaan, dan kies je het eerste. Je scherm is dan iets minder helder, want je computer werkt zo spaarzaam mogelijk. Kies je voor de beste prestaties, dan is je computer snel, met een helder scherm, maar zal je batterij ook sneller leeg geraken. Afhankelijk van je eigen werking, kan je dit aanpassen. Moet je een presentatie bij een klant geven, dan zijn je prestaties belangrijker; moet je batterij vele uren meegaan, dan kies je voor de batterijsparende modus.
• Slaapstand van je computer: Je gebruikt je computer niet de hele tijd, dus stel in wanneer je computer automatisch in slaapstand moet overgaan. Zo bespaar je energie.

Take Away

• Overloop je energie-instellingen en pas ze aan volgens je behoeften.

Net wanneer je snel je computer wilt afsluiten, omdat je dringend naar een afspraak moet, geeft die aan dat er nog updates nodig zijn en moet je een eeuwigheid wachten tot je computer klaar is. Heb jij soms ook de indruk dat je computer bewust updates uitvoert wanneer je er écht geen tijd voor hebt? Dan is deze blogpost iets voor jou! Want de timing van updates heb je zelf in de hand. En ze uitvoeren stel je best niet te lang uit, want updates zijn écht wel nodig.

Waarom zou je updates installeren?

Een besturingssysteem of een softwarepakket is voortdurend in evolutie. Dus zijn er updates nodig. Ze lossen problemen op nog voordat je beseft dat die er zijn, ze zorgen ervoor dat alles blijft werken en zelfs nog beter gaat werken. 

Updates = vernieuwing: nieuwe functies, nieuwe toepassingen, extra mogelijkheden. Als je updates blijft uitstellen, dan wordt het verschil tussen jouw besturingssysteem of software en de meest recente versie zo groot, dat het moeilijk wordt om dit bij te benen. Als gebruiker is het gemakkelijker om stap voor stap mee te gaan met de vernieuwingen. Je gaat gaandeweg mee in een aangepaste manier van werken, je raakt stelselmatig vertrouwd met die kleine verbeteringen. Wanneer je je computer vijf jaar lang zou bevriezen en dan alle updates in één keer zou doen, dan vind je je weg er niet meer in. Met alle frustraties tot gevolg.

Updates = betere beveiliging. Besturingssystemen en software evolueren voortdurend, maar dat programmeerwerk is zo complex dat er onvermijdelijk hiaten zijn. Niet alleen de programmeurs maar ook de hackers worden steeds slimmer, waardoor er steeds opnieuw openingen in de software gevonden worden die misbruikt kunnen worden. Dus blijft het een continue strijd om die gaten te dichten, voordat de eindgebruiker het slachtoffer wordt van mensen met slechte bedoelingen. Daarom heb je dus updates nodig.

Om nog te tonen hoe complex alles is, nog het volgende. Een ‘fout’ kan zich ook voordoen in de samenwerking tussen verschillende pakketten op je computer. Er zit dan geen probleem in één aparte toepassing, maar wel in de combinatie van meerdere toepassingen. 

Hoe zorg je ervoor dat die updates je niet storen?

• Stel je werkuren in. In Windows 10 kan je aangeven wat jouw ‘working hours’ zijn. Dat wil zeggen dat je computer tijdens die uren niet zal vragen om te herstarten bij het installeren van de updates. Het voordeel is dat je dan tijdens je dagelijkse activiteiten niet gestoord wordt. Deze tip geldt zowel voor desktops als voor laptops.
  Wanneer je laptop niet op een stroombron aangesloten is, dan zullen enkel updates uitgevoerd worden waar maar een beperkte batterijcapaciteit voor nodig is. Grote updates, bijvoorbeeld van je besturingssysteem, zullen enkel gebeuren wanneer je laptop op een stroomvoorziening is aangesloten. Ook in een energiebesparende modus (zie post over energiebeheer) zullen geen updates uitgevoerd worden.

• Stel updates niet uit! Je computer vraagt je regelmatig om updates uit te voeren, maar je kunt dat weigeren. Negeer je deze waarschuwingen te lang en herstart je je computer niet om de updates te voltooien, dan zal je computer je op een gegeven ogenblik dwingen om dat toch te doen. Wedden dat het dan net op het slechts mogelijke tijdstip komt? Negeer verwittigingen dus niet, maar maak gebruik van de volgende tip.

• Neem je tijd voor updates. Sommige updates duren lang en wanneer je moet wachten tot ze klaar zijn, lijken ze dubbel zo lang te duren. Laat updates dus bij voorkeur lopen wanneer ze jou goed uitkomen en je je computer een tijdje niet gebruikt, zoals wanneer je aan je lunchpauze begint. Zo vermijd je stresssituaties waarbij je dringend weg moet, maar niet kunt afsluiten omdat die computer nog aan het updaten is.

Een bedenking:  Onze maatschappij draait om sneller, beter, mooier en groter. We willen altijd mee zijn met de tijd en het nieuwste van het nieuwste hebben. Maar bij computers telt dit blijkbaar niet. Wanneer die beter en sneller gemaakt kunnen worden, door updates, dan vinden we dit vooral heel vervelend, zien we er tegen op en doen we die updates liever niet. Om het ‘probleem’ maar even in perspectief te zetten…

Belangrijk aandachtspunt:

Als je met specifieke software werkt, die op maat gemaakt werd voor jou of je bedrijf of die heel kritisch is voor de werking van je bedrijf, bespreek dan eerst met je ICT-leverancier welke updates je mag doorvoeren. Dergelijke specifieke software wordt vaak door kleinere firma’s gemaakt. Die softwarepakketten maken doorgaans gebruik van componenten die iets achterlopen op de nieuwste ontwikkelingen van giganten zoals Microsoft. Wanneer je dan een update uitvoert aan je besturingssysteem, dan loop je het risico dat de samenwerking met jouw software niet langer werkt en je bedrijf niet meer kan functioneren. Laat je leverancier van deze software dus eerst nakijken welke updates je mag doorvoeren, zodat de werking van je bedrijf niet in het gedrang komt. 

Take Away

• Stel je werkuren in.
• Stel updates niet uit, maar doe ze wanneer je je computer een tijdje niet nodig hebt.
• Consulteer je ICT-leverancier voor updates als je specifieke software gebruikt.

Wat kan ik er mee? Dát kan je er mee!

Nog nooit gehoord van het vergrendelen of locken van een computer? Laat je je computer dan altijd onbeheerd open staan wanneer je even van je bureau weg gaat of een pauze neemt? 

Waarom zou dat een probleem zijn, denk je nu?

• GDPR: Je computer onbeheerd open laten staan mág gewoonweg niet. Sinds de nieuwe privacywet van mei 2018 (de zogenoemde ‘GDPR’) ben je verplicht om gevoelige informatie, zoals persoonsgegevens, te beschermen. Uiteraard is de ernst van deze informatie groter bij bijvoorbeeld artsen, advocaten of notarissen, maar ook bank- of adresgegevens vallen onder deze wetgeving en die heeft elke ondernemer op zijn computer staan.
• Veiligheid – misbruik vermijden: Als je je computer open laat staan, dan kan iedereen die (zelfs toevallig) langs jouw computer passeert, je scherm bekijken en zien waar je mee bezig bent. Uiteraard is dat meestal onschuldig, maar je moest maar eens nét aan het werken zijn aan een uiterst delicaat dossier. Of persoonlijke gegevens van een klant hebben open staan, terwijl een wachtende klant jouw scherm kan bekijken. Gevaarlijker is het dat anderen jouw computer kunnen gebruiken om een ongewenste actie te doen. Als een mail vanuit jouw mailbox verstuurd werd, dan kan je toch moeilijk ontkennen dat jij die verstuurd hebt?
• Gedeelde computers: Wanneer meerdere collega’s eenzelfde computer gebruiken, dan is het belangrijk dat ze telkens onder hun eigen login werken en dus niet verder werken op de login van een ander. Anders kan je nooit weten wie wat gedaan heeft. Is het te omslachtig om steeds in en uit te loggen, bijvoorbeeld wanneer meerdere mensen met één computer werken zoals aan een balie? Maak dan een gemeenschappelijk account aan, zodat het duidelijk is dat meerdere mensen onder die naam werken. 
• Energiebeheer: Een computer open laten staan, terwijl je er niet mee werkt, heeft als gevolg dat die energie blijft gebruiken. Je beeldscherm blijft immers opgelicht en dat vraagt veel energie, waardoor een laptop sneller met een lege batterij te kampen heeft. Kijk hiervoor ook je energie-instellingen na! Verder riskeer je dat het beeld op je beeldscherm erin gebrand wordt, met alle gevolgen van dien.

Hoe doe je dat dan?

• Vergrendelen: Windows-toets + L
• Ontgrendelen: Ctrl-Alt-Delete en opnieuw je wachtwoord ingeven.
  Zorg ervoor dat je wachtwoord veilig is (zie blog veilige paswoorden), maar ook niet té lang en complex. Want als je die vaak moet ingeven, dan neemt dat te veel tijd in beslag. Maak je wachtwoord ook niet té kort en gemakkelijk, want dan kan iedereen je wachtwoord achterhalen en dan heeft het vergrendelen van je computer uiteraard geen zin.

Take Away

• Je computer vergrendelen is een wettelijke verplichting, maar kan je ook veel ellende besparen.
• Kijk bij gedeelde computers na wat de makkelijkste werkwijze is, maak desnoods gemeenschappelijke accounts.

Wat kan ik er mee? Dát kan je er mee!

Je hebt een spamfilter op je mailbox staan (niet? maak dat dan onmiddellijk in orde!), dus veel malafide mails worden automatisch tegengehouden. En toch zal je merken dat je mails aankrijgt die je niet vertrouwt, mails waarin gevraagd wordt je gegevens door te geven of een aanvraag te bevestigen. Dat zijn phishing mails waarmee men je gegevens wil ontfutselen om ze nadien te misbruiken. Omdat die mails uit eenvoudige tekst bestaan, en dus geen vijandige code bevatten zoals bij virusmails het geval is, worden ze door spamfilters niet tegengehouden. Maar ze kunnen veel schade berokkenen en jou en je bedrijf veel geld kosten als je ‘vrijwillig’ doet wat er gevraagd wordt. 

Hoe kan je deze dan toch herkennen?

Een aantal tips:

• Vreemde afzender: Kijk na hoe het mailadres van de afzender opgebouwd is. Als je van mij een mail krijgt, dan is de extensie van zo’n mail ‘@watkanikermee.be’. Komt de extensie van die mail niet overeen met mijn website of een andere logische structuur, dan is de kans groot dat de mail niet van mij komt. Dit geldt ook voor pakjesdiensten, banken e.d. Kijk dus niet alleen naar de naam van de afzender, maar ook naar het mailadres.
• Vreemde links: Vaak staan er in mails links naar websites. Ga eens op die link staan, zonder er al op te klikken, zodat het pad verschijnt waarnaar de link verwijst. Heeft deze link een vreemde en onlogische structuur (zoals naar een website met extensie ‘.ru’), vertrouw het zaakje dan niet en klik niet op de link.
• Vragen om persoonlijke informatie: Overheden, banken en andere betrouwbare instanties vragen nooit om je persoonlijke informatie. Als ze dit toch eens zouden doen, dan gebeurt dit nooit in een eerste mail en dan komt de vraag niet onverwacht (maar bijvoorbeeld in de loop van een langer durende mailconversatie). Bij persoonlijke informatie bedoelen we niet alleen je naam, mailadres, postadres en bankgegevens, maar ook je geboortedatum, gedane studies of persoonlijke voorkeuren.
• Herhaalde ‘call to action’: Klik hier, vul dit in, open dit formulier, … Wanneer je dergelijke opdrachten (‘call to action’) herhaaldelijk tegenkomt in een mail, dan wijst dit op slechte bedoelingen. 
• Overheidsinstanties: Overheden wantrouwen mailverkeer, wegens niet veilig genoeg. Ze zullen je dan ook zelden of nooit zelf mailen. Wanneer je een mail ontvangt van een overheidsdienst, dan is dat meestal niet onverwacht, bijv. een melding dat je elektronische belastingaangifte klaar staat. Krijg je toch een mail van de overheid, dan vraagt die geen persoonlijke informatie, want die heeft andere bronnen om aan deze informatie te geraken.
• Bestelde pakjes – nieuw afspraakmoment: De eerste vraag die je je moet stellen, is: heb ik iets besteld? Wanneer je zelden iets online bestelt, dan zal je je dat wel herinneren. Maar tegenwoordig bestellen we voortdurend producten of hebben collega’s iets besteld waar jij niets van weet. Als je niet weet of de vraag naar een nieuw levermoment legitiem is, bekijk dan de link naar waar verwezen wordt (zie tweede tip over vreemde links). Je kunt ook bij de website van de leverancier gaan kijken of de bijbehorende tracking code gevonden wordt.
• Bij een combinatie van meerdere van bovenstaande tips: ga er van uit dat het om een malafide mail gaat!

Wat doe je wanneer je twijfelt over de betrouwbaarheid van een mail? NEGEREN en deleten! Het is beter een mail te veel te negeren, dan een keer te veel klikken op een malafide link. Blijkt de mail toch legitiem te zijn, dan zal de afzender je opnieuw contacteren, hetzij via mail, telefoon of brief. Malafide mailers doen deze moeite niet.

Moest je door het negeren van een mail bijkomende kosten krijgen, bijvoorbeeld omdat je een factuur niet tijdig betaald hebt, dan zijn die kosten nog steeds veel lager dan wanneer je een keer te veel op een phishing mail klikt.

Take Away

• Klik niet zonder nadenken op links in een mail, maar kijk de structuur van afzender en link na.
• Geef geen persoonlijke informatie online door.
• Twijfels of een mail legitiem is? Negeer die dan!

Wat kan ik er mee? Dát kan je er mee!